Kadınların Bilişim İletişim Teknolojisi Kullanımı

Teknoloji ve cinsiyet ilişkisi; çalışma yaşamından, kadının toplumsal hayata katılımına kadar geniş bir çerçevede incelenen bir konudur. Yeni teknolojilerin ortaya çıkması ve yayılması süreci; çalışma yaşamında kullanılması, ev işlerine ayrılan zamanı azaltarak kadının işgücüne katılım oranını arttırıcı etkide bulunmakta, boş zaman kullanımı, yeni teknoloji ürünlerinin standartlarının belirlenmesi gibi pek çok alanda yeni tartışmaları da gündeme taşımaktadır. Özellikle küreselleşme ile birlikte Bilişim İletişim Teknolojilerinin (BİT[1]) yaygınlaşması “teknoloji ve kadın” çalışmalarının da cinsiyetçi dışlanma ve BİT’in kullanılmasından daha çok, BİT’in geliştirilmesi ile ilgili alanlarda yoğunlaştığı görülmektedir. BİT’in kullanım alanları ve kadının toplumsal ve ekonomik hayata katılımı ile ilgili olarak yapılan çalışmalar “kadınların BİT kullanımı” konusunun bilgi toplumuna ulaşmada önemli bir adım olduğunu göstermektedir. Bu alanda yapılan çalışmaların sayısı fazla olmamakla birlikte çeşitli uluslararası kuruluşların konuyu “Binyılın Gelişme Hedefleri” ile bağlantılı olarak uluslararası düzeyde ele alması bu alanda çalışmaların, politika önerileri ve projelerin geliştirilmesi sürecini hızlandırmaktadır.

Temel sağlık vb. ihtiyaçlarını tam olarak karşılayamayan, okuma yazma oranları açısından kötü durumda bulunan gelişmekte olan ülkelerde yaşayanlar açısından BİT kullanımı ve buna dayalı kalkınma/gelişme modelleri tartışmaları gerçeklerden uzak analizler olarak görülebilmektedir. Ancak, genel olarak BİT’in ve özellikle bunun en somut görünümü olan internetin yayılma hızı ve artan kullanıcı sayıları, bu alanda mikro kredi destekleri ile gelir elde edebilenlere (kadınlara) yönelik projelerin sayıca çokluğu ve olumlu sonuçları konuyu incelenmeye değer kılmaktadır. Ayrıca, kadın ve teknoloji konusuna paralel olarak özellikle kadınların sosyalleşmesi, toplumsal ve demokratik hayata katılmaları konusunda BİT’in yeni ve etkin bir araç olarak kullanılabilmesi söz konusu olabilecektir. Günümüzde dünya ile iletişim kurabilmenin en önemli aracı olan internet; “dünyaya internet ile bağlı ancak evde hapis kalmış” bir kadın görünümü yaratılmasına da neden olabilecektir. İnternete sosyalleşme ve toplumsal yaşama katılarak sosyalleşme arasındaki ince çizgi, konu ile ilgili olarak geliştirilen projelerde, olası sonuçları açısından dikkat edilmesi gereken önemli bir konu olma özelliği de taşımaktadır.

[1] Bilişim İletişim Teknolojilerinin (BİT); bilgi üretimi ve iletişim endüstrileri, bilginin yayılması ve iletişimi ile ilgili endüstriler, risk yönetimi, araştırma ve koordinasyon endüstrileri, bilgi işleme ve iletme endüstrileri, bilgi malları endüstrileri biçiminde sıralanmaktadır.

Bilgi üretimi ve iletişim endüstrileri, AR-GE yoğun endüstriler, özel bilişim hizmetleri

Bilginin yayılması ve iletişimi ile ilgili endüstriler, eğitim, kamu bilişim hizmetleri, düzenli ve düzensiz medya iletişimi,

Risk yönetimi, sigorta endüstrileri, finans, spekülatif broker’ler

Araştırma ve koordinasyon endüstrileri, araştırma ve spekülatif olmayan “brokege” endüstrileri, reklamcılık endüstrileri, piyasa dışı koordinasyon kurumları

Bilgi işleme ve iletme endüstrileri, elektronik tabanlı olmayan süreçler, elektronik tabanlı süreçler, telekomünikasyon altyapısı

Bilgi malları endüstrileri, elektronik olmayan tüketim malı ya da ara mallar, elektronik olmayan yatırım malları, elektronik tüketim ve ara mallar, elektronik yatırım malları

Seçilmiş hükümet faaliyetleri, devletin başlıca bilgi hizmetleri, posta hizmetleri, eğitim

Destek faaliyetleri, bilgi üretme araçları kiralaması, satışı vb.

Özgün Makale: Canbey–Özgüler, Verda ve Aşan, Zerrin (2007). Kadınların Bilişim İletişim Teknolojileri (BİT) Kullanımı: Türkiye Örneği, Cahit Talas Anısına Güncel Sosyal Politika Tartışmaları, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Ya. No. 595, s.213-247, Ankara.